قطعی گاز فولادی ها ادامه دار می گردد؟، بخش خانگی صرفه جویی کند - باتسک

این در حالیست که پیگیری ها در این زمینه از دو ماه گذشته و بعلاوه سخنان نمایندگان مجلس این هشدار را برای زمستان می داد. جواد اوجی، وزیر نفت، هفته گذشته نیز در توییتی نوشت: سال جاری، زمستان در پاییز رقم خورد و فرایند مصرف گاز در بخش خانگی رکوردهای بی سابقه ای در این فصل از سال ثبت نموده است.

قطعی گاز نه تنها به صورت مستقیم بر اندازه و فرایند فراوری تاثیر منفی قابل توجهی می گذارد بلکه به صورت غیرمستقیم موجب قطعی برق می شود. اخلال در فعالیت نیروگاه ها، خود تاثیر مهمی بر اندازه فراوری کشور خواهد گذاشت. از همین رو، نیروگاه ها برای جلوگیری از قطعی برق در صورت کمبود گاز، از سوزاندن مازوت یاری می گیرند که فوق العاده موجب آلودگی می شود.

این راه حل در سال 99 نیز تجربه شد و آلودگی شدیدی نصیب کلان شهرها کرد. در حالی که عضو هیات رئیسه کمیسیون انرژی مجلس هم چند هفته پیش در مصاحبه ای با اشاره به ذخایر کم سوخت مایع نیروگاه ها گفت: این قول داده شده که تا سرانجام آبان ماه، این ذخایر تکمیل شود.

بعلاوه اوجی از رایزنی هایی برای احیای واردات گاز از ترکمنستان، عزم این وزارتخانه در پرداخت بدهی گازی به این کشور و ذخیره 2.8میلیارد لیتر سوخت مایع در مخازن نیروگاه ها و صنایع عمده خبر داده بود.

قطعی گاز بلای جان زنجیره فولاد

منبعی مطلع با اشاره به اینکه مصرف گاز صنایع فولاد به یک سوم محدود شده گفت: فعالیت مجموعه فولادی با استفاده از یک سوم ظرفیت گاز در روز شدنی نیست. به هرحال تمام خطوط با گاز شارژ می شوند. دمای کوره به یکباره نمی تواند به اندازهی برسد که قابلیت شارژ و ذوب داشته باشد. دمای کوره باید به مرور بالا برود و پایین بیاید. اگر بخواهد استفاده 30درصدی از گاز در واحد فراوریی عملیاتی شود، در واقع حدود 10درصد از ظرفیت روزانه خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه با اعمال این محدودیت، مسائل دیگری برای صنایع بالادستی و پایین دستی ایجاد می شود، گفت: بیشتر واحدهای فراوری شمش، حتی القایی ها در حال حاضر از آهن اسفنجی استفاده می نمایند که وابسته به گاز است. کمبود آهن اسفنجی هم مسائل خاص خود را در بحث ذوب و نورد ایجاد می نماید. همه این اتفاقات با یکدیگر مرتبط هستند.

این منبع مطلع ضمن اشاره به اینکه تعطیلات تابستانی و زمستانی، با فاصله ای دو سه ماهه با هم ادغام شده است، گفت: ما از 14تیرماه حدود 82روز قطعی برق و نزدیک به سه ماه مسائل مربوط به آن را داشتیم. در حال حاضر هنوز زمستان آغاز نشده این مشکل برای گاز به وجود آمده و صنعت فولاد دچار چالش شده است.

قطعی گاز تا کی ادامه دارد؟

منبعی مطلع با اشاره به اینکه در بخشنامه تاریخ تعیینی برای سرانجام محدودیت ها اعلام نشده، گفت: با توجه به تجربه درخصوص تغییر مدام دستورالعمل های مربوط به برق و وابستگی به مصرف داخلی و شهری و حوزه های دیگر مطمئنا درخصوص گاز هم به همین شکل خواهد بود و فراورینماینده نمی تواند روی دستور العمل های مقطعی حساب باز کند که چه زمان هایی گاز دارد و تا چه زمانی طول می کشد.

بهادر احرامیان، نائب رییس انجمن فولاد نیز ضمن اشاره به اینکه سال جاری آغاز قطعی برق قابل پیشبینی بود، گفت: چند روزی است که این محدودیت ابلاغ شده است. دورنمای آن نیز تعیین نیست و بستگی به طرح ها، دمای هوا و… دارد و احتمالا مانند تابستان وقفه ای در فرایند فراوری میفتد. باید دید در صورت سردتر شدن هوا چقد شدت می گیرد.

حل شدن مشکل صنعت به دست صرفه جویی بخش خانگی است

نائب رییس انجمن فولاد ضمن تاکید بر اینکه کسری گاز، معادل کل احتیاج بخش صنعت بوده و شدیدتر از کسری برق است، گفت: آنچه گفته شد نشان دهنده این است که اگر در بخش مسکونی تنها 20درصد صرفه جویی کنیم که واقعا شدنی هم هست، کل مشکل بخش صنعت حل می شود اما ظاهرا برنامه ای وجود ندارد که کوچکترین فشاری روی بخش خانگی بیاید. برای همین کل بخش صنعت باید این بار را تحمل کند.

احرامیان اضافه کرد: با وجود اینکه در سه سال گذشته، فراوری صنعتی ما افزایش نداشته و بعلاوه ساخت و ساز مسکن هم به آن صورت نداشتیم اما مصرف گاز حدود 30درصد بالا رفته در حالی که منجر به فراوری بیشتر نشده و کوره های بیشتری را گرم نمی کنیم. سوالی که اینجا پیش می آید این است که پس این انرژی کجا رفته است؟ پاسخ این سوال این است که این میزان انرژی تنها به دلیل مصرف نابهینه تلف می شود. همه این اتلاف نیز در بخش مسکونی اتفاق میفتد؛ درنتیجه اگر در بخش مسکونی میزانی صرفه جویی شود و معقول تر مصرف نمایند کل مشکل صنعت حل می شود اما چون اراده ای برای اینکه این بخش را به سمت مصرف بهینه ببریم وجود ندارد، به این صورت کل کشور متضرر می شود.

راه حل برطرف کمبود گاز چیست؟

احرامیان در پاسخ به این پرسش که آیا حذف یارانه های پنهان انرژی، راه حل مناسبی برای این بحران هست یا خیر گفت: در این بخش، مشکل به بخش مسکونی بر می شود و صنعت مظلوم واقع شده است؛ مانند بحث آب که 88درصد مصرف کشور متعلق به بخش کشاورزی بوده و فوق العاده غیربهینه مصرف می شود.

این درحالی است که کل مصرف آب صنعت، 6درصد کل آب ایران بوده ولی همه از مصرف آب فولاد سخن می گویند. مصرف بخش صنعت صفر هم شود، در کاهش منابع کشور تفاوتی نمی نماید و عدد قابل توجهی نیست.

در نهایت بخش صنعت ممکن است بتواند مصرف 6درصدی را به پنج درصد برساند اما بخش کشاورزی به راحتی قادر است تا 40درصد کاهش یابد اما هیچ فشاری بر بخش کشاورزی نمی آید و صحبتی هم درباره آن نمی شود.

برای همه راحت است درباره فولاد حرف بزنند اما این ها همه شعار است. اگر اعداد و ارقام را ببینیم، مصرف آب کل صنعت با همین شرایط از مصرف کل کشور عدد قابل توجهی نیست. در بخش گاز نیز به همین شکل است.

وی گفت: فکر می کنم در زمستان، گرمایی که مردم در واحدهای مسکونی دارند از تابستان بیشتر باشد؛ تا جایی که مجبور می شوند پنجره ها را باز نمایند تا نفس بکشند. اگر میزانی در بخش مسکونی معقول تر مصرف نمایند فشاری به صنعت وارد نمی شود.

بخش خصوصی می تواند به حل این بحران یاری کند؟

احرامیان در پاسخ به اینکه آیا در بخش گاز، مانند قطعی برق وارد شدن شرکت های خصوصی برای حل این مشکل جوابگو خواهد بود یا خیر گفت: در بحث برق، برای دو ماه از تابستان، صبح تا شب مشکل کمبود برق داشته و در بقیه ماه های سال مازاد ظرفیت برق داریم. در حال حاضر نیز خیلی از نیروگاه ها با 40درصد ظرفیت کار می نمایند. بنابراین یا باید فکری کرد تا در روزهای اوج تابستان، مصرف را کاهش دهیم یا برای یک ماه در سال نیروگاه بسازیم و 11ماه بیکار بماند. کار عقلانی این است که باید سعی کنیم پیک مصرف را پایین بیاوریم.

با معضل کمبود گاز چه کنیم؟

در این روزهایی که سرمای هوا بازارهای جهانی گاز و انرژی را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده، صنایع فولادی کشور با قطعی گاز روبرو شده اند. این طور که به نظر می آید، رشد سالانه مصرف گاز، به خصوص در بخش خانگی، بیشترین سهم را در این ماجرا داشته باشند. لازم به ذکر است قطعی گاز در صنایع بزرگی همانند فولاد نه تنها زنجیره فولاد بلکه فراوری محصولات مهمی مانند آهن اسفنجی و محصولات کارخانه های القایی را تحت تاثیر قرار می دهد. بعلاوه فراوری برق نیروگاه ها را نیز دچار مشکل می نماید. در نتیجه فراوری کشور از دو جهت آسیبی جدی می بیند و در مراحل بعدی ممکن است به افزایش نرخ هم منجر شود. بعلاوه در قطعی های برقی که در تابستان شاهد آن بودیم، مسائلی همانند بیکاری تعداد قابل توجهی از کارکنان این کارخانجات و بعلاوه کاهش 40درصدی فراوری در سه ماهه دوم سال نسبت به سه ماهه اول تجربه شد. کارشناسان و اقتصاددانان در دوره های مختلف، از آسیب زا بودن یارانه های پنهان انرژی در چرخه اقتصاد ایران سخن گفته اند و ردپای آن در این معضل نیز دیده می شود. با این حال به نظر می آید، در دسترس ترین و موثرترین راه حل در حال حاضر، ارائه سیاست هایی برای اصلاح مصرف از طرف دولت باشد.

منبع: اقتصاد آنلاین