کشمکش بازیگران خارجی در جنگ نیابتی در لیبی - باتسک

از وبسایت وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی دیدن نمایید.

ریشه اختلاف دو کشور به آسانی قابل ردیابی است. امارات بر اقدامات تعارض جویانه خلیفه حفتر در لیبی مهر تأیید زده اما ترکیه موافق با دولت رسمی و تأیید شده فعلی لیبی (GNA) است که ماه ها است با حفتر می جنگد و از تسخیر شدن طرابلس به دست نیروهای مسلح حفتر جلوگیری می کند. ترکیه آشکارا از کشورهای جهان خواسته است از کمک رسانی به لشکر حفتر که از دید دولت آنکارا مشتی مزدور بین المللی هستند خود داری کنند اما امارات که معمولاً با عربستان همسو و شریک است، ارتش لیبی را متهم به اجرای عملیات ترور و ارعاب کرده و معتقد است این ارتش غریبه و آشنا نمی شناسد و اگر منافعش ایجاب کند هرکسی را از میان بر می دارد و می کشد. به گزارش الجزیره، اوضاع لیبی در روزهای اخیر یک بار دیگر بحرانی شده است. حفتر اواسط هفته گذشته ادعا کرد که نیروهای مسلح اش در یک قدمی طرابلس آرایش جنگی تازه ای را اتخاذ کرده و این بار بر خلاف دفعات قبلی طرابلس را تسخیر خواهند کرد. اگر چنین شود، صلح نامه امضا شده در سال 2015 بین نیروهای متعدد درگیر در لیبی که مهر تأیید سازمان ملل هم بر آن خورده است، به هیچ گرفته خواهد شد و دور تازه ای از ناآرامی ها کشور چند پاره شده لیبی را در بر خواهد گرفت. به نوشته علی دمیرتاش در سایت ریسپانسیبل استیت کرفت دولت آنکارا که حتی از تبعات تلخ بسط بیماری کرونا در سطح جهان برای پیشبرد اهداف خود غافل نمانده، مدعی است امارات چشم دیدن دولت قانونی لیبی را ندارد و به همین سبب حفتر را تقویت می کند. ترکیه مدعی است، بهره ای که امارات از این قضیه می برد، ادامه بی ثباتی ها در لیبی است که به امارات و متحدش عربستان فرصت می دهد تا در امور لیبی و بخصوص ثروت ملی این کشور آفریقایی که صاحب مخازن بزرگ نفت است دخالت کنند.

حفتر که نیروهای خود را ارتش ملی لیبی (LNA) نامیده است، در یک سال و اندی گذشته بارها دولت قانونی طرابلس را تا مرز سقوط پیش برده است. این در حالی است که دولت های متعددی از راست و چپ به طور آشکار و نهان از آن حمایت می کنند. حفتر در جدید ترین سخنرانی اش خود را نماد ضد تروریسم دولتی توصیف کرده بود اما میانسالان و پیرمردها و پیرزنان در لیبی فراموش نکرده اند که معمر قذافی دیکتاتور کشته شده و حاکم سال های طولانی لیبی هم در اواخر دهه 1980 حفتر را یک عامل دردسر نامیده و تبعید کرده بود و حفتر تا سال 2011 که قذافی سرانجام سرنگون و معدوم شد، ناپیدا ماند و فقط پس از آن بود که به لیبی بازگشت و بسکمک او را چهره مرموزی می دانند. حفتر طی این مدت سیاستمدار زرنگ تری شده است؛ او در ژانویه 2020 (دی ماه 1398) با فشار روس ها مجبور به حضور در مذاکرات صلح لیبی در شهر مسکو شد و آن جا یک تعهدنامه آتش بس را هم امضا کرد اما فقط چند روز پس از بازگشت به طرابلس عملیات نظامی اش علیه دولت لیبی را از سرگرفت. در این میان حمایت لاینقطع دولت امارات از حفتر نیز این ژنرال شورشی را جری تر و دندان طمع وی را تیزتر کرده است. امارات دوست دارد حفتر یک حکومت نظامی و امنیتی طبق مدل السیسی در مصر را در طرابلس نیز حاکم سازد و اگر چنین شود مجبور است دین خود را به شکل های مختلف به حامیانش و بویژه دولت امارات پس بدهد. امارات البته در اطلاعیه های خود یا در مجامعی مثل سازمان ملل بارها ادعا کرده که هرگونه دخالتش در امور لیبی با اهدافی انسان محبت آمیز صورت می گیرد و راضی نیست که مردم لیبی را در رنج ببیند و این رنج تمام نمی شودمگر زمانی که دولت فعلی کنار برود و حفتر عهده دار امور در طرابلس شود.

اما تحلیلگران خبرگزاری آناتولی معتقدند، مشکل دولت طرابلس این است که کشورهایی همچون روسیه، فرانسه و همچنین مصر نیز از حفتر و اقدامات او در لیبی حمایت کرده اند و دست های نامریی آنها هم در رویدادهای این کشور کم و بیش مشاهده می شود. حفتر با بهره گیری از چنین حمایتی توانسته است شرق لیبی را در دست گیرد و از همان جا عملیات نظامی خود را در طرابلس و چند نقطه حساس دیگر لیبی سازماندهی و حمایت کند. فراموش نکنیم که جنبش موسوم به بهار عربی هم که پیشتر در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس مشاهده شده و سپس نمونه کم تأثیرتر آن در شمال آفریقا تحقق یافت، به سود حفتر عمل کرده و او را قادر ساخته که خودش را بخشی از نیروهایی معرفی کند که می کوشند دولت های وابسته به کشورهای خارجی را در آفریقا سرنگون و نیروهای مردمی تر را حاکم سازند حال آنکه وجود نیروهای چند ملیتی در بین وابستگان حفتر هرگونه تعلق وی را به گروه های آزادیخواه و جنبش های ملی رد و آن را منتفی می کند.

شکی نیست که نیروی هوایی امارات سهم بزرگی در استقرار درست نیروهای مسلح حفتر در نقاط سوق الجیشی لیبی و خودنمایی آنها مقابل ارتش این کشور در مواقع رویارویی دوطرف دارد و نقطه اوج آن در تهاجم های مکرر حفتر به طرابلس مشاهده شده که مشخص است براساس اطلاعات دقیق ارائه شده از سوی کارشناسان اماراتی صورت پذیرفته است. نشریات سودان هم گزارش هایی را منتشر کرده اند که نشان می دهد دولت امارات کماندوهای سودانی را استخدام کرده و آنها را در اختیار حفتر گذاشته تا از تیغ تیزتری در مقابل سلاح های پیشرفته تر ارتش لیبی بهره گیرد، سازمان ملی نفت لیبی هم دولت امارات را به سرقت بخشی از نفت لیبی و فروش آن به خریداران بین المللی متهم کرده تا از این طریق درآمدهای دولت را محدود و وابستگی آن به کمک های خارجی را که قطعاً سقف و محدودیتی بر آن متصور است، بیشتر سازد. این در حالی است که پیشتر نیز گزارش های فراوانی درباره اعزام شبه نظامیان حاضر در سوریه به لیبی توسط ترکیه منتشر شده بود. این یک بازی خطرناک و سرشار از اتهام زنی ها از سوی ترکیه و امارات است که برای سهیم شدن در امور داخلی لیبی به راه افتاده و بعید است که برنده ای صریح و سریع داشته باشد.،ایران