ملانظری: همگامی نظام آموزشی با تحولات اخیر، مستلزم تحول در محتوای درسی است - باتسک

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرنگاران، مهناز ملانظری رییس دانشگاه الزهرا (س) در دومین همایش ملی مجازی تبادل تجارب آموزش الکترونیکی در مراکز آموزش عالی که هم اکنون در حال برگزاری است، گفت: دانشگاه های سراسر دنیا در پی وقوع شیوع ویروس کرونا و تعطیلی به یادگیری آنلاین و ابزار های دیجیتال روی آورده اند، از طرفی دیگر بر اساس آنالیز های اجرا شده در سطح دنیای، 300 میلیون موقعیت شغلی به دلیل بحران شیوع کرونا در معرض خطر هستند، به طوری که مشاغل مبتنی بر سطوح پایینی از مهارت (نظیر حمل و نقل، رستوران، اقامتگاه ها، مکان های تفریحی و ...) متحمل بیشترین ضرر و آسیب ناشی از بحران شیوع کرونا بوده اند و در مقابل مشاغلی که احتیاجمند سطوح بالاتری از تخصص و مهارت هستند (نظیر مدیریت و کارفرمایی، فناوری اطلاعات، امور مالی و بیمه و آموزش) متحمل آسیب کمتری بوده اند. بنابراین در آینده ای نه چندان دور شاهد تغییر مشاغل، از بین رفتن بعضی مشاغل و ایجاد مشاغلی جدید و مبتنی بر احتیاج های جامعه خواهیم بود.

ملانظری ادامه داد: بر این اساس، موسسات آموزش عالی که تعلیم و تربیت سرمایه انسانی جامعه را بر عهده دارد، می بایست نظام آموزشی خود را به گونه ای بنا نهند که علاوه بر تقویت شایستگی های عمومی جهت تربیت نیروی انسانی متخصص، متعهد، دارای روحیه خودباوری و اعتماد به نفس و اهل کار جمعی، جوابگوی تحولات جامعه هم باشد و در این میان تقویت تخصص و توانمندی ها در زمینه فناوری های نوین نظیر فناوری های سبز، داده و هوش مصنوعی، مهندسی و پردازش ابری، فروش/بازاریابی و فراوری محتوا، توسعه محصول، فرهنگ سازی در جامعه، مراقبت مالی و ... امری ضروریست.

لزوم تنوع بخشی به شیوه های آموزشی

وی بیان نمود: جوابگویی به این احتیاج ها و همگامی نظام آموزشی با تحولات اخیر، مستلزم تحول در محتوای درسی و نیز تنوع بخشی به شیوه های آموزشی است که به وسیله برنامه های آموزشی کارآمد و بکارگیری روش هایی برای یادگیری با سرعت بیشتر، هزینه کمتر و اثربخش تر صورت می پذیرد.

رییس دانشگاه الزهرا گفت: توسعه آموزش الکترونیکی، علاوه بر فراهم کردن امکان دسترسی یکنواخت برای اقشار مختلف جامعه، با بهینه سازی شیوه های آموزش می تواند منجر به یادگیری عمیق تر و جدی تر شود و با توانمندسازی اعضای جامعه، آمادگی برای مشارکت در فعالیت های مالی و اشتغال و کارآفرینی را نیز میسر سازد. علاوه بر آن فرصتی عظیم برای پاسخ گویی اجتماعی خواهد بود و با یاری آن دانشگاه ها می توانند با ابتکار عمل خود از محدوده برنامه های آموزش های رسمی فراتر فرایند و با آموزش های مهارتی به حل مسائل جامعه یاری نمایند.

بعضی فرایند های آموزشی، انتظارات و چالش ها

ملانظری مطرح کرد: یادگیری های ترکیبی، آموزش های آنلاین، آموزش های مبتنی بر شغل و یادگیری مادام العمر از جمله مهم ترین فرایند های شناسایی شده در حوزه آموزش عالی هستند که با توجه به بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا طی یک سال و نیم گذشته، تقویت نیز شده اند.

علاقه به یادگیری آنلاین به تدریج در حال افزایش است

وی اضافه نمود: بر اساس گزارش ها و نظرسنجی های دنیای اجرا شده از متقاضیان آموزش عالی می توان دریافت که علاقه به یادگیری آنلاین به تدریج در حال افزایش است و نسبت پاسخ دهندگانی که اصلاً علاقه به آموزش مجازی ندارند بر اساس نتایج حاصل از نظرسنجی ها در حال کاهش است، بنابراین به نظر می رسد که نگرش ها در حال تغییر است، البته به تدریج.

رییس دانشگاه الزهرا با اشاره به نظرسنجی ها مهم ترین انتظارات و احتیاج های اصلی شناسایی شده دانشجویان در زمان فراگیری به صورت مجازی را تعاملات و ارتباطات پیوسته با دانشگاه و اساتید؛ جلسات پرسش و پاسخ مجازی؛ صدور ضوابط و مقررات متناسب با شرایط در حال تغییر؛ دسترسی آسان به پشتیبانی های آنلاین و دریافت پاسخ سریع و ... دانست.

نحوه انتقال از آموزش سنتی به یادگیری الکترونیکی یک چالش!

وی اضافه نمود: همچنین از جمله چالش های اصلی در مورد چگونگی ارائه خدمات آموزش مجازی به دانشجویان و انطباق با شرایط جدید می توان به مواردی نظیر نحوه انتقال از آموزش سنتی به یادگیری الکترونیکی، چگونگی غلبه بر مسائل دروس عملی، برنامه ریزی مداوم و منعطف در شرایط عدم اطمینان، ارتباطات هدفمند و اثربخش، حفظ کیفیت و پیشرفت تحصیلی با راهکار های مجازی و نوآورانه آموزشی و حفظ دانشجویان بین المللی اشاره نمود.

دانشگاه الزهرا (س) و آموزش های مجازی

ملانظری مطرح کرد: در دانشگاه الزهرا پس از شیوع بیماری کرونا و در شروعین روز های تعطیلی دانشگاه، به سرعت اقدامات لازم جهت آنالیز ابعاد موضوع، سیاست گذاری و پیگیری اجرای آموزش الکترونیکی صورت گرفت. کمیته راهبری آموزش مجازی در بالاترین سطح دانشگاه و متشکل از ریاست دانشگاه، معاونان و مدیران حوزه آموزش، مالی اداری، فناوری اطلاعات و اساتید متخصص تشکیل شد و با تامین زیرساخت ها و آمادهسازی سامانه های Adobe connect و Moodle، امکانات ضروری برای شروع کلاس های مجازی در اختیار اساتید دانشگاه نهاده شد؛ به گونه ای که امکان تشکیل کلاس های برخط از 12 اسفند برای اساتید فراهم شد.

رییس دانشگاه الزهرا بیان نمود: متعاقبا با تعریف تمامی کلاس ها و دانشجویان در Moodle امکان استفاده از این سامانه نیز برای کلاس های غیرهمزمان و یا ترکیبی فراهم شد. همچنین با توجه به ضرورت توانمندسازی اساتید در زمینه آموزش مجازی، لازم بود تا اعضای هیات علمی نیز مرتباً آموزش هایی را در این حوزه دریافت نمایند. بر همین اساس بصورت فشرده آموزش هایی برای اساتید در دستور کار قرار داده شد و در 6 ماه نخست سال بیشتر تمرکز دانشگاه بر بحث آموزش بود و در 6 ماه دوم سال نیز فرصت برای تمرکز بر مسائل پژوهشی با هدف فراهم کردن امکان حضور دانشجویان در آزمایشگاه ها و کارگاه ها صورت گرفت. همچنین به منظور حمایت از دانشجویان کم بضاعت و فراهم نمودن امکان بهره گیری از آموزش های مجازی با پیگیری های معاونت دانشجویی و معاونت اداری 100 تبلت در اختیار این دسته از دانشجویان قرار داده شد.

تمرکز بر توسعه توانمندی های بانوان به عنوان نیروی انسانی کارآمد و ماهر

وی گفت: مرکز آموزش های آزاد و مجازی دانشگاه الزهرا، فعالیت های خود را بر توسعه توانمند ی های بانوان به عنوان نیروی انسانی کارآمد و ماهر و همچنین ارتقای سطح علمی دانشجویان، دانش آموختگان، مدیران و کارشناسان و کارکنان بخش های دولتی و غیر دولتی با روش های نوین و فعال آموزشی، متمرکز کرده است.

وی توضیح داد: در بخش آموزش های آزاد، رویکرد دانشگاه الزهرا (س)، کاهش سطح شکاف بین شایستگی‬ های مورد احتیاج دانشگاه و شایستگی‬ های مورد احتیاج بازار کار، و افزایش ظرفیت مخاطبان برای انطباق سریع با تغییرات ماهیت کار، آمادگی برای پذیرش مسئولیت، مدیریت خود و انطباق با تغییرات شغلی است، که در حال حاضر از عوامل مهم موثر بر موفقیت در محل کار می باشد. این مرکز آمادگی برگزاری دوره های آموزشی مختلف، سمینار ها و کارگاه های آموزشی تخصصی در زمینه های مختلف را دارد. در خاتمه هر دوره نیز به شرکت نمایندگان، گواهی نامه معتبر مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اعطا می شود.

ملانظری گفت: آموزش مجازی در شرایط کرونا، فرصت هایی دارد و تهدیدهایی. بر این اساس، هنر نظام آموزش عالی در شناسایی فرصت های بالقوه و اقدام جهت بالفعل کردن آنهاست، و به منظور جلوگیری از تهدید ها و آسیب های آن نیز جامع نگری، برنامه ریزی و اقدام اثربخش مورداحتیاج است.