قدم به قدم در فرودگاه - باتسک

بسیار خوب، زمانی که حمل و نقل هوایی را برای سفر انتخاب می کنیم، لازم است با خرید بلیط هواپیما فرایند سفر را آغاز نموده و به فرودگاه برویم. اما در فرودگاه چه بخش هایی انتظار ما را می کشند و چه مراحلی را باید پشت سر بگذاریم؟ در این مطلب از مجله ایرپلین تیکت شما را با قسمت های مختلف، از زمانی که وارد ترمینال فرودگاه شده تا زمانی که سوار هواپیما می شوید، آشنا خواهیم کرد.

کارت پرواز (Boarding pass)

بلیط هواپیما به تنهایی برای سوار شدن به هواپیما کافی نیست، برای انجام این امر، به کارت پرواز احتیاج است. چک این (check-in) فرایند ای است که در طول آن کارت پرواز برای مسافران صادر می گردد. کارت پرواز شامل نام، شماره و ردیف صندلی، تاریخ پرواز، راستا هوایی، کلاس پروازی، زمان و گیت خروجی است.

حضور در فرودگاه بین 3 تا 2 ساعت قبل از پرواز1 الزامی است. بازرسی امنیتی پرواز فقط برای مسافرانی که کارت پرواز دارند انجام می گردد. معمولاً چک این به دو صورت، به وسیله خود مسافر(اتوماتیک) و به وسیله نمایندگان ایرلاین انجام می گردد که به آن خواهیم پرداخت. با رواج چک این های اتوماتیک، بیشتر ایرلاین ها بین چک این و تحویل چمدان به وسیله مسافر، تمایز خاصی قائل نمی شوند. به این معنی که نماینده ایرلاین که چمدان های مسافران را تحویل می گیرد، فرایند چک این مسافر را انجام می دهد؛ برای وی شماره صندلی معین نموده و کارت پرواز صادر می نماید.

همانطور که گفته شد یکی از بخش های اطلاعات کارت پرواز، شماره صندلی است که البته بعضی از ایرلاین ها شماره صندلی را در کارت پرواز ذکر نمی نمایند. در این صورت کارت پرواز بدون تحویل چمدان ها به بخش باری هواپیما صادر می گردد. لازم است آن را به بخش بازرسی امنیتی و مأموران گیت ارائه می دهید. سپس آن ها چمدان های شما را وزن نموده، برچسب زده و به قسمت بار هواپیما ارسال می نمایند.

در نظر داشته باشید که در صنعت هوانوردی روز تازه از ساعت 12 نیمه شب آغاز می گردد. به طور مثال اگر پرواز شما ساعت 00:10 (12:10 بامداد) روز یکم مرداد فرودگاه مبدأ را ترک می نماید، لازم است برای چک این ساعت 22:10 سی و یکم تیر در فرودگاه حاضر باشید. در بسیاری از موارد مسافران به علت توجه نکردن به همین موضوع پروازشان را از دست می دهند.

منطقه زمینی و منطقه هوایی

فرودگاه از دو قسمت کلی ساخته شده است: منطقه زمینی (Landside) و منطقه هوایی (Airside) که از این پس با دو نام لندساید و ایرساید آن ها را می خوانیم.

لندساید به کلیه محوطه ها و اماکن موجود در حریم زمینی فرودگاه به غیر از قسمتی که هواپیماها وجود دارند، گفته می گردد. در آن سو، ایرساید، محدوده تحت کنترل در فرودگاه از قبیل باند پرواز، پارکینگ هواپیماها و ساختمان ها و تجهیزات مربوطه بعد از قسمت

بازرسی امنیتی است. برای رفتن به ایرساید، مسافران باید از بازرسی های امنیتی بگذرند. فرودگاه های بین المللی دارای قسمت هایی به نام کنترل پاسپورت و گمرک نیزهستند که به ترتیب برای کنترل افراد و کنترل بار درنظر گرفته شده است. در تصویر زیر قسمتی از ایرساید را مشاهده می کنید.

از آن جایی که ورود عموم به لندساید آزاد است، این منطقه شلوغ تر است و امکان وجود جیب برها در آن زیاد است. از ورود افراد بدون بلیط که قصد همراهی خانواده و یا دوستانشان را دارند به قسمت ایرساید جلوگیری می گردد. البته بعضی از فرودگاه ها به همراهان اجازه می دهند تا گیت سوارشدن به هواپیما در کنار مسافران حضور داشته باشند.

به طور معمول، فروشگاه های دیوتی فری و بیشتر رستوران ها در ایرساید قرار دارند. اگرچه در بیشتر فرودگاه های بزرگ امکانات قابل توجهی در لندساید وجود دارد تا همه افراد، چه مسافران و چه غیر مسافران بتوانند از آن ها استفاده نمایند.

زمان سوارشدن به هواپیما

زمان سوارشدن به هواپیما (Boarding time) در کارت پرواز کاملاً معین می گردد، که البته ساعت آغاز مسافرگیری هواپیماست نه ساعت خاتمه آن. به طور معمول مسافرگیری کمی بعد از ساعتی که در کارت پرواز چاپ شده، آغاز می گردد. غالباً مسافران برای پروازهای بین المللی 45 دقیقه و برای پروازهای داخلی 30 دقیقه قبل از تیک آف، باید وارد گیت سوارشدن به هواپیما شوند.

فرایند مسافرگیری هواپیما فقط تا 15 دقیقه قبل از تیک آف ادامه می یابد، بدین معنی که 15 دقیقه قبل از تیک آف گیت سوارشدن به هواپیما کاملاٌ بسته می گردد. بنابراین لازم است مسافران برای از دست ندادن پرواز، زمان زیادی برای رسیدن به گیت را در نظر بگیرند، چرا که همواره نرسیدن به موقع به فرودگاه باعث از دست دادن پرواز نمی گردد، بلکه گاهی فقط نرسیدن به گیت سوار شدن به هواپیما علت این موضوع می باشد.

تأخیر / کنسلی

پرواز به دلایل زیادی از جمله شرایط نامساعد آب و هوا و مسائل فنی می تواند لغو گردد. معمولاً در این شرایط مسافران در یافتن پرواز جایگزین دچار مشکل می شوند. تعداد محدودی از ایرلاین ها پرواز دیگری برای مسافر تهیه می نمایند، خواه از شرکت خودشان خواه از شرکت های دیگر. اگر ایرلاین پروازی را کنسل کند، موظف به رزرو صندلی دیگری در پرواز بعدی خواهد بود.

اما این پرواز بعدی در ایرلاین های مختلف در سراسر دنیا معانی مختلفی دارد. برای بعضی از ایرلاین های لو کاست2 رزرو پرواز بعدی با زمان انتظار بسیار زیادی همراه خواهد بود. در ایرلاین های اتحادیه اروپا (برای جابجایی بین کشورهای اتحادیه اروپا) مسافر می تواند برای تأخیرهای بیش از 3 ساعت از ایرلاین مبلغ 250 یورو جریمه دریافت کند، مگر در شرایطی که کنترل شرایط از دست ایرلاین خارج باشد. ایرلاین ها هرگز پروازی را در حالت غیرضروری کنسل نمی نمایند، چون بسیار هزینه بر است. از طرف دیگر برای انجام دادن پروازی دیگر با مشکل فراوان روبرو خواهند شد.

به هر نحو، کنسلی پرواز مقوله پردردسریست، چه مسافر اقدام به استرداد مبلغ کند و چه بخواهد پرواز جایگزینی داشته باشد. در ایران سامانه ایرپلین تیکت برای اولین بار بیمه کنسلی پرواز را به مسافران ارائه می نماید. این سامانه ضمانت می نماید در صورت کنسل شدن پرواز دو اقدام بسیار مهم برای مسافران انجام دهد: یا وجه بلیط هواپیما را به طور کامل مسترد نماید و یا برای مسافر پروازی جایگزین و با نرخی بیشتر از مبلغ پرداختی خود مسافر رزرو نماید. برای آگاهی از فهرست پروازها به مقاصد مختلف داخلی و خارجی از این سامانه بازدید کنید.

رسیدن به فرودگاه

در شهرهایی دارای وسایل حمل و نقل گسترده، رسیدن به فرودگاه می تواند پیچیده و زمان بر باشد. چرا که بیشتراً فرودگاه ها با فاصله زیادی از مرکز شهر قرار دارند. بعضی از شهرها نیز دارای دو و یا حتی تعداد بیشتری فرودگاه هستند. مسافر در این شهرها باید دقت زیادی به نام فرودگاه و حتی ترمینال مورد نظر به خرج دهد. جابجایی بین دو فرودگاه گاهی بیش از یک ساعت زمان می برد، از طرف دیگر فاصله بین ترمینال ها در بیشتر فرودگاه ها نیز زیاد است و همین موضوع عامل از بین رفتن زمان و ایجاد تنش می گردد.

برترین زمان برای رسیدن به فرودگاه یک ساعت قبل از زمان تخمین زده شده لازم برای چک این است (این زمان را می توان از ایرلاین سؤال کرد). به طور معمول این زمان می تواند از 20 دقیقه (برای پروازهای داخلی در فرودگاه های کوچک و بدون چمدان قسمت بار) تا 3 ساعت (برای پروازهای بین المللی) متغیر باشد.

بر اساس وسیله حمل و نقلی که برای رفتن به فرودگاه انتخاب می گردد، باید حدوداً یک ساعت دیگر برای رسیدن به فرودگاه در نظر گرفته گردد. اگر مسافران متوجه شوند به هر علتی در حال از دست دادن پرواز هستند، برترین راه چاره ممکن مکالمه تلفنی با یکی از پرسنل ایرلاین و شرح شرایط است. در این حالت آن ها امکان چک این سریع را فراهم می آورند.

رفت و آمد بین قسمت های مختلف فرودگاه

مسافران در فرودگاه های بزرگ اغلب مجبور می شوند مسافت زیادی را پیاده بروند. اگر مسافری دچار نوعی ناتوانی جسمی است می تواند درخواست ویلچر نماید. فرودگاه های چند ترمینالی معمولاً دارای اتوبوس های شاتل بین ترمینال ها هستند و مسافرانی که قصد جابجایی بین ترمینال ها را دارند می توانند از آن ها استفاده نمایند.

چک این

فرایند چک این (check-in) شامل سه بخش است که در بعضی فرودگاه ها همزمان و در بعضی دیگر به تفکیک انجام می گردد:

1. چک این واقعی، فرایند ای است که مسافر حضور خود در فرودگاه برای پرواز رزرو شده، به ایرلاین مورد نظر را اعلام می نماید. در این حالت ایرلاین در زمان مسافرگیری هواپیما منتظر مسافر خواهد بود.
2. تحویل تمامی بارها به مأموران ایرلاین به منظور وزن کردن و برچسب زدن، در این قسمت چمدان مسافر به قسمت بار ارسال می گردد. غالباً مسافران دو نوع بار در فرودگاه همراه دارند: چمدان قسمت بار و کیف همراه کابین.
3. دریافت کارت پرواز به منظور سوار شدن به هواپیما.

انواع مختلف چک این

چک این به روش معمول

نخستین چیزی که مسافر باید در فرودگاه انجام دهد چک این است. چک این در این روش، رفتن به کانتر ایرلاین موردنظر در فرودگاه و ارائه بلیط و یا پاسپورت (در پروازهای بین المللی) است. همینطور اگر مسافر راهی مقصدی است که احتیاج به ویزا دارد، لازم است در کانتر چک این، ویزا را نیز ارائه دهد. در صورت وجود چمدان، مأموران ایرلاین برچسب های پرینت شده ای که حاوی نام مسافر و مقصد است روی آن چسبانده و آن را به قسمت بار هواپیما می فرستند. همینطور کارت پروازی برای مسافر صادر می گردد تا مسافر بتواند به وسیله آن سوار هواپیما گردد.

در این حالت اغلب مسافر مجبور به ایستادن در صف های طولانی است ، اگرچه گفتنی است برای کلاس های پروازی فرست و بیزنس این صف ها بسیار کوتاه و خلوت هستند.

اگر تا زمان پرواز فقط 30 دقیقه زمان وجود داشته باشد، تابلو نمایشگر اطلاعات پروازها عبارت رفتن به گیت و یا Go to Gate را مقابل پرواز مورد نظر نمایش می دهد. بعضی از ایرلاین ها مسافران را از زمان چک این آگاه نموده، در صورتی که ممکن است ایرلاین های دیگر این کار را انجام ندهند. بنابراین توجه به تابلو نمایشگر اطلاعات لازم است.

چک این اتوماتیک در فرودگاه

نوع دیگری از چک این هم وجود دارد که به وسیله کیوسک های داخل فرودگاه که گاهی به یک ایرلاین و گاهی به بیشتر ایرلاین ها اختصاص داده شده است، انجام می گردد.

چمدان ها

همانطور که قبلاً ذکر شد، نمایندگان ایرلاین بر چمدان ها و کیف های مسافران برچسب هایی را می چسبانند. این عمل به علت اجتناب از گم شدن چمدان هاست. ولی با تمامی این روش ها، بازهم ممکن است چمدانی گم گردد و گاهاً بازگرداندن آن نزد صاحبش به علت وجود اطلاعات کافی، کار دشواریست. برترین راه چاره برای جلوگیری از این موضوع، قرار دادن یک نسخه از اطلاعات شخصی حاوی نام، شماره تماس و آدرس در چمدان قسمت بار و کیف همراه داخل کابین است. در این شرایط اگر چمدانی گم شد، ایرلاین آن را باز نموده و از معینات صاحبش آگاه می گردد.

در سفرهای هوایی بهتر است تگ یا برچسبی که ایرلاین پرواز قبلی به چمدان زده، از آن جدا گردد. اندازه بار مجاز در ایرلاین های مختلف متغیر است. اما این مقدار در بلیط هواپیما درج می گردد و توجه به آن به منظور اجتناب از پرداخت هزینه اضافه بار الزامی است.

بار مازاد

اگر احتیاج به حمل باری بیش از اندازه مجاز بود، بهتر است با ایرلاین مورد نظر تماس گرفته و در خصوص مقرون به صرفه ترین روش حمل آن بار سؤال گردد. گاهی به صورت آنلاین و قبل از رفتن به فرودگاه می توان برای اضافه بار هزینه ای را پرداخت کرد و معمولاً این هزینه از مبلغی که در فرودگاه برای اضافه بار باید پرداخت گردد کمتر است. بعضی از ایرلاین ها به مسافرانشان قیمت های مقرون به صرفه برای باربری پیشنهاد می دهند.

بازرسی امنیتی

مسافران بعد از چک این مورد بازرسی امنیتی پرواز قرار می گیرند. تقریباً تمامی کشورها این موضوع را بسیار جدی تلقی می نمایند. این بازرسی بین لندساید و ایرساید صورت می پذیرد. مسافر مجاز به همراه داشتن بعضی وسایل چه در کابین هواپیما و چه در چمدان قسمت بار نمی باشد.

زمان انتظار

مسافر بعد از گذر از بخش بازرسی وارد ایرساید می گردد. معمولاً بعد از ورود به ایرساید به هیچ علت غیرموجهی نمی توان به فضای قبل از گیت بازرسی (لندساید) بازگشت و در صورت انجام شدن این موضوع، مسافر با مشکل جدی روبرو می گردد. بر اساس فرودگاه، ایرساید می تواند کوچک و یا بسیار بزرگ و حتی شبیه به مرکز خرید باشد.

قابل توجه ترین قسمت در ایرساید فرودگاه های بین المللی، فروشگاه های دیوتی فری هستند. در بعضی از فرودگاه ها اتاقی مجزا به نام Smoking room برای سیگار کشیدن وجود دارد. رستوران، کافه و سوپرمارکت از دیگر امکانات ایرساید فرودگاه هاست که مسافران می توانند زمان به جای مانده تا سوار شدن به هواپیما را در آن ها بگذرانند.

سوار شدن به هواپیما

همانگونه که گفته شد کارت پرواز حاوی شماره گیتی (gate number) است که مسافر به وسیله آن باید سوار هواپیما گردد. شماره های گیت ها به وسیله مانیتورهایی که در ایرساید وجود دارند، نمایش داده می گردد. حضور در گیت، حداقل 30 دقیقه قبل از زمان پرواز الزامی است.

در گیت مورد نظر نمایندگان ایرلاین، کارت پرواز مسافر (و پاسپورت در پروازهای بین المللی) را چک می نمایند و مسافر در نهایت بعد از عبور از گیت می تواند سوار هواپیما گردد.

ترتیب سوار شدن به هواپیما در بیشتر ایرلاین های سراسر دنیا معمولاً از قرار زیر است:

1. مسافران فرست کلاس
2. مسافران با احتیاجهای خاص (مانند توانخواهان جسمی، افراد مسن و افرادی که نوزاد به همراه دارند)
3. مسافران بیزنس کلاس
4. بقیه مسافران

گیت سوار شدن به هواپیما 20 تا 10 دقیقه قبل از پرواز به طور کامل بسته می گردد و از ورود مسافرانی که بعد از این زمان به گیت مراجعه نمایند جلوگیری خواهد شد.

به طور کلی مسافران از 3 طریق سوار هواپیما می شوند:

• پیاده و به وسیله راه آسفالت شده (Tarmac walk) که از گیت تا هواپیما ادامه دارد. این روش فقط در فرودگاه های بسیار کوچک استفاده می گردد.
• پل اتصال به هواپیما (Jet bridge) که در فرودگاه های بزرگ بسیار رایج است. این پل، گیت را به هواپیما با فضایی سرپوشیده متصل می نماید.

• اتوبوس (Bus Transfer) که رایج ترین روش در ساعت های شلوغ فرودگاه ها محسوب می گردد. در این روش اتوبوس، مسافران را به هواپیما می رساند.

مطالبی که آورده شده است، بخش ها و مراحل مختلف معمول در فرودگاه های دنیا است که مسافران باید از آن ها عبور نمایند تا بتوانند سفرهوایی خود را انجام دهند. گفتنی است بعضی از فرودگاه ها در جزئیات متفاوت عمل می نمایند.

پاورقی ها

1. 3 ساعت در پروازهای بین المللی و 2 ساعت در پروازهای داخلی مدت زمان مورد احتیاج برای حضور در فرودگاه قبل از پرواز است.
2. ایرلاین لو کاست (Low-cost Airlines) به ایرلاینی اطلاق می گردد که خدمات معمول ایرلاین های دیگر را در نرخ بلیط های خود منظور ننموده و از ارائه دادن آن ها خودداری می نماید. نتیجه این عملکرد، معمولاٌ نرخ های پایین تر و راحتی کمتر مسافران است. به طور مثال حتی برای دریافت بطری آب آشامیدنی هم مسافران باید به ایرلاین هزینه بدهند.