زنان در عصر آهن بریتانیا فرمانروایی می کردند؛ یافته های از 2000 سال پیش با بررسی DNA - باتسک

تحلیل DNA: کشف شجره ای زنانه با قدمت هزاران سال

محققان با بررسی 55 نمونه DNA از گورستان وینتربورن کینگستون (Winterborne Kingston) و دو گورستان دیگر در نزدیکی آن، شواهدی از ساختار اجتماعی این جوامع به دست آوردند. آن ها از طریق مطالعه DNA میتوکندری (Mitochondrial DNA) که از مادر به فرزند منتقل می شود و کروموزوم Y که از پدر به پسر انتقال می یابد، توانستند شجره خانوادگی این افراد را بازسازی کنند.

یافته ها نشان داد که بیش از دو سوم افراد دفن شده در این گورستان، یعنی بیشتر آن ها با یک زن خاص که قرن ها پیش زندگی می کرده نسبت داشته اند. در مقابل، تنوع بالای کروموزوم Y در میان مردان نشان داد که آن ها از منطقه ها دیگر به این جامعه مهاجرت کرده اند. این الگو تأیید می کند که سیستم ماتریلوکالی (Matrilocality) در این جوامع حاکم بوده است، به این معنا که مردان پس از ازدواج به جوامع زنان می پیوستند و زمین و دارایی ها از طریق زنان منتقل می شده.

کشف الگوهای اجتماعی تازه: تغییر نگاه به تاریخ اروپا

این تحقیق اولین نمونه مستند از ماتریلوکالی در تاریخ پیشاتاریخی اروپا است و به طور جدی ساختارهای اجتماعی این دوره را به چالش می کشد. پیش از این، تصور می شد که جوامع عصر آهن عمدتاً تحت سیستم پاتریلوکالی (Patrilocality) اداره می شده اند، یعنی جایی که زنان به خانه مردان می رفتند. اما یافته های تازه از گورستان های متعدد در انگلستان، از جمله منطقه های در یورک شایر (Yorkshire)، نشان می دهد که این سیستم ماتریلوکالی در سراسر جزیره بریتانیا رواج داشته است. در یورک شایر، برای مثال، یک خط مادرانه برجسته از 400 سال قبل از میلاد ریشه داشته است.

افسانه های رومی: واقعیت یا اغراق؟

روایت های تاریخی رومی ها، از جمله نوشته های ژولیوس سزار، به حضور زنان فرمانروا در بریتانیا اشاره کرده اند. آن ها از زنان قدرتمندی مانند بودیکا (Boudicca) و کارتی مندوا (Cartimandua) یاد می کنند که توانستند مقاومت های چشمگیری در برابر اشغال گران رومی انجام دهند. اما بسکمک از تاریخ نگاران مدرن، این توصیفات را اغراق آمیز و بیشتر به هدف توصیف بریتانیا به عنوان سرزمینی وحشی و غیرمتمدن قلمداد می کردند.

اکنون، این یافته های ژنتیکی و باستان شناسی به تأیید این روایت ها کمک کرده اند. محققان می گویند این جوامع نه تنها از آزادی های زنان بهره مند بوده اند، بلکه زنان در ساختارهای سیاسی و اجتماعی، نقشی محوری ایفا می کرده اند.

تصویر تاریخی تازه از بریتانیا: قدرت زنان در تمام ابعاد زندگی

شواهد ژنتیکی و باستان شناسی به دست آمده، تصویر تازه ای از جوامع عصر آهن بریتانیا ارائه می دهند. این تصویر نشان دهنده ساختار اجتماعی پیچیده ای است که در آن زنان نقش کلیدی در مدیریت زمین، خانواده و حتی مقاومت نظامی داشته اند. محققان باور دارند که این الگوها، پیش درآمدی برای بازنگری های عمیق تر در تاریخ اجتماعی اروپا هستند و ممکن است مفهوم نقش زنان در جوامع باستانی را به طور اساسی تغییر دهند.

سیستم ماتریلوکالی (Matrilocality):

سیستم ماتریلوکالی یک نوع الگوی زندگی اجتماعی است که در آن زوج ها پس از ازدواج در نزدیکی یا در خانه خانواده عروس زندگی می کنند. به عبارت دیگر، مرکز خانواده و محل زندگی به طور عمده حول محور زنان، به ویژه مادر و خویشاوندان مادری، شکل می گیرد. این سیستم برخلاف الگوی پاتریلوکالی (Patrilocality) است، که در آن زوج ها پس از ازدواج در نزدیکی یا در خانه خانواده داماد ساکن می شوند.

ویژگی های سیستم ماتریلوکالی

1. موضوع زنان در ساختار اجتماعی:

   در جوامع ماتریلوکال، زمین، دارایی ها یا حتی قدرت سیاسی معمولاً از طریق خط مادری منتقل می شود. این بدان معناست که زنان نقش مهمی در تصمیم گیری های خانوادگی و اجتماعی دارند.

2. نقش مردان:

   مردان پس از ازدواج به خانه یا محل زندگی همسر خود می روند و معمولاً نقش خود را در خانواده و جامعه تازه تعریف می کنند. اگرچه ممکن است قدرت سیاسی یا مالی در دست زنان باشد، مردان نیز جایگاه خود را در این ساختار دارند.

3. خویشاوندی مادری:

   در این سیستم، پیوندهای خویشاوندی و وراثت بیشتر بر اساس ارتباط مادری تعریف می شود. برای مثال، بچه ها ممکن بیشتر به خانواده مادری نسبت داده می شوند.

4. تقویت روابط خانوادگی زنان:

   نزدیکی به خانواده مادری باعث می شود که روابط خانوادگی زنان، به ویژه با مادر، خواهران، و دیگر بستگان نزدیک، حفظ و تقویت شود.

نمونه های تاریخی و فرهنگی سیستم ماتریلوکالی

• جوامع باستانی:

  شواهدی از سیستم های ماتریلوکالی در جوامع باستانی مانند دوران عصر آهن بریتانیا (به ویژه در قبایل سلتی) دیده شده است، جایی که زنان در مرکز ساختارهای اجتماعی، مالی و سیاسی قرار داشتند.

• جوامع امروزی:

  برخی قبایل بومی آمریکا، مانند موهاک ها (Mohawk)، و جوامع در آسیای جنوب شرقی مانند مینغ کابائوها (Minangkabau) در اندونزی، همچنان الگوهای ماتریلوکالی را حفظ کرده اند.

منبع