وقتی چشم و هم چشمی نابودمان می نماید - باتسک

این جا مسروری من شرطی شده بود و شرطش یه چیز بود: دانشگاه

چند سال گذشت، وارد دانشگاه شدم، ولی بعد فهمیدم که دانشگاه اصلاً چیزی نبود که فکر میکردم و برای همین، نه تنها مسرور بودم بلکه حس کردم بخش مهمی از زندگیم رو هدر دادم.

قدم بعدی؟

شرط بعدی مسروری من این بود:

داشتن یه شغل خوب

چند سال گذشت، کارآموزی کردم، یاد گرفتم، شکست خوردم و بازم یاد گرفتم. بلاخره تونستم جا هایی که همواره دوست داشتم استخدام شم و کار کنم.

بعد از مدتی متوجه شدم که کار کردن هم برام خسته نماینده و بی معنی شده. حس کردم هنوز هم باید یه کارایی بکنم تا زندگیم بهتر شه.

این جا بود که فهمیدم وارد یک چرخه معیوب شدم، چرخه ای که در ظاهر به نظر خوب میومد، ولی در واقع داشت منو از لذت واقعی لحظه حال دور میکرد.

من اسمش و میزارم چرخه معیوب پیشرفت. این جا بود که تجسس های من آغاز شد.

چرا ما آدم ها هیچ وقت حس کافی بودن نمیکنیم؟

تا وقتی که به مرگ برسیم و بفهمیم هنوز کسی نیستیم که میخوایم!

آقای Stefan Zweig توی یکی از کتاباش میگه:

میل به پیشرفت توی ما به طرز شگفت انگیزی بالاست، آدم ها همواره رو به جلو حرکت مینمایند. این ویژگی رفتاری باعث شده گونه انسان بتونه از این همه اپیدمی و فجایع جون سالم ببره. این میل به بقا. این احتیاج به پیشرفت و بهتر شدن از دیروز.

پس میشه گفت دلیلی که الان من دارم این متن رو مینویسم و شما دارید اونو میخونید، میل ذاتی انسان ها به پیشرفته؛ بدون این ویژگی رفتاری هیچ کدوم نمیتونستیم از چالش های زندگی عبور کنیم.

اما آیا پیشرفت بیشتر کلید مسروریه؟ خیلی مطمئن نیستم.

یادمه یه جایی خوندم که دو تا نویسنده توی یه کافه باهم قرار میزارن و مکالمه جالبی بین شون رد و بدل میشه که به موضوع این بخش مرتبطه:

یکی شون میگه: فلانی، چه حسی داری از اینکه می بینی خیلی از میلیاردر های این شهر می تونن درآمدی که تو توی 20 سال از کتابت داشتی رو تو یه شب در بیارن؟

نویسنده دومی: من چیزی دارم که اون میلیاردر های بدبخت هیچ وقت به دستش نمیارن!

نویسنده اولی میگه: خیلی دوست دارم بدون اون چیه

نویسنده دومی: بهت میگم، من به این آگاهی رسیدم که حتی اگه به چیزی هم نرسم، برای خودم کافیم.

حتماً باید حدس بزنید که شنیدن این حرف برای من چقدر شگفت انگیز بود، یه جورایی با پوست و خونم درستی این جمله رو درک کردم. چی؟ شما هنوز درکش نکردین؟ پس تو ادامه حتماً با من باشین.

آیا بقیه اونطوری که ما فکر میکنیم برای خودشون کافی هستن؟

وقتی به سلبریتی های مثلاً پیروز نگاه کنیم، با خودمون فکر می کنیم که دیگه اینا باید مسرور باشن و در خصوص خودشون حس خوبی داشته باشن.

ولی واقعیت چیزه دیگه ایه. اونا هم درست مثل ما برده ناکافی بودن شدن. اونا هم حس میکنن بقیه سلبریتی ها چقدر از اونا بهتر عمل کردند. اینکه برای مسروری باید بیشتر کوشش نمایند. اونا هم هنوز مسروری رو برای خودشون شرطی کردن. اونا هم تو همون چرخه معیوب پیشرفت گرفتار شدن. (البته این چیزی که میگم کاملاً نسبیه و در خصوص همه سلبریتی ها صدق نمیکنه)

حالا این جا یه سوال مهم ممکنه تو ذهنمون بیاد:

اگه ما حس کنیم کافی هستیم ممکنه دیگه دست از کوشش کردن برداریم و به چیز هایی که میخوایم نرسیم!

واقعاً سوال خوبیه و احتیاج به آنالیز داره!

حس کافی بودن مانع پیشرفت میشه؟ یا نمیشه؟ (قانون Backwards law)

خیلی ها نگران این مسئله هستن که اگه حس نمایند کافی اند، ممکنه دیگه اون شور و اشتیاق سابق برای ادامه زندگی رو از دست بدن.

منطقیه. اگه زندگی به تنهایی به ما حس خوبی میده، دیگه چرا برای چیزای تازه کوشش کنیم؟ چرا دنبال چالش های تازه باشیم؟

به تناقض بزرگ قرن خوش اومدین. جایی که اهمیت ندادن به یه موضوعی در واقع باعث میشه شما سریع تر به اون هدف برسین.

جالبه که این موضوع حتی یه قانون هم هست که بهش میگن Backwards Law که توضیحش به زبان اصلی به قرار زیره:

Its what the philosopher Alan Watts used to refer to as the backwards law-the idea that the more you pursue feeling better all the time, the less satisfied you become, as pursuing something only reinforces the fact that you lack it in the first place.

حسی که خیلی تجربه میکنم!

فقط چند لحظه به این موضوع فکر کنید:

چطوری میتونیم از کاری که میکنیم لذت ببریم، وقتی تمام فکر و ذکر مون اینه که چقدر میتونیم بهتر و برتر باشیم یا چقدر آدم های دیگه از ما بهترن؟

وقتی پیشرفت بزرگ ترین دغدغه ما باشه، استرس و نگرانی به طرز عجیبی زیاد میشه و این تراوشات منفی باعث میشه زودتر جا بزنیم. چرا؟ چون برای ما اون هدفه مهمه و چیزی از فرآیند رسیدن به اون هدف نمیفهمیم.

ولی اگه با آرامش به مسیرمون ادامه بدیم چی؟ اگه رسیدن به هدف برامون مهم نباشه، گه بجاش از فرآیند رسیدن به اون هدف لذت ببریم چی؟

در این صورت ما خودمون رو بیشتر دوست داریم، حتی اگه به همه قول هایی که به خودمون دادیم نرسیم.

این دیدگاه چقدر تو ایران قابل اجراست؟

بعد از اینکه این پست رو نوشتم علی خالقی عزیز زحمت کشیدن توی کامنت موضوع مهمی رو مطرح کردن که من رو یاد شرایط ما تو ایران انداخت. نقل قول مستقیم میکنم:

به نظر من توی دو حالت آدم ممکنه احساس کنه برای خودش کافی نیست.

• حالت اول وقتیه که احساس می کنه عقبه و فکر می کنه باید خودش رو به یه سطح قابل قبولی برسونه.
• حالت دوم وقتیه که احساس می کنه عقبه و مجبوره خودش رو به یه سطح قابل قبولی برسونه.

این متن حالت اول رو پوشش میده. یعنی آدمی که حس می کنه ناپیروزه، اگه فقط برای خودش زندگی کنه و علایق خودش رو دنبال کنه، اونوقت پیروزیت اتوماتیک میاد سراغش.

اما توی حالت دوم صرفاً از روی حسادت یا طمع نیست که آدم حالش بده. بلکه یه سری حداقلا رو نداره که حالش بده.

اینم باز دو دسته می کنم من:

دسته اول حداقل هاییه که به واسطه ذات زندگی باید رعایت شه. مثلاً شما وقتی پول نداری که غذا بخری یا یه مسکن برای خودت تهیه کنی، طبیعیه که استرس بگیری و کوشش کنی تا شرایط رو عوض کنی.

دسته دوم حداقل هاییه که به واسطه تعامل با بقیه باید رعایت شه. مثلاً همسرت از تو می خواد یه وسیله گرون بخری و تو پول نداری. اگه در درازمدت این نخریدن ها اتفاق بیافته، ممکنه همسرت حتی ترکت کنه. این جاست که برای حفظ رابطت با بقیه مجبوری یه کار هایی بکنی که تو حالت انفرادی مجبور نیستی و علاقه ای هم بهش نداری.

پس اولاً باید یه جوری احتیاج های زنده موندنت رو تأمین کنی، ثانیاً احتیاج های زندگی اجتماعیت رو تأمین کنی یا قیدش رو بزنی. بعد دنبال علاقمندی هات باشی و بری حالشو ببری. یه جورایی یه تعادل باید به وجود بیاد که نه سیخ بسوزه نه کباب.

حالا برخیا حالشون از روی شکم سیری بده که مطلب شما دواشونه. برخیا از روی نداری حالشون بده که تا مشکلشون رفع نشه، حالشون خوب نمیشه.

نتیجه گیری: حقیقت تلخی درباره پیشرفت که دوست ندارید بشنوید

پیروزیت ها و پیشرفت های بیرونی هیچ وقت حال شما رو خوب نمیکنه. پول، معروفیت و احترام و قابل ارزش بودن تو جامعه حتی اگه شما رو مسرور کنه، بلاخره تو یه تاریخی انقضاشون تموم میشه.

حس کافی بودن ابدی از درون شما میاد. جایی که حس کنید حتی اگه به اهداف بزرگ تون هم نرسید، برای خودتون کافی هستین. این دیدگاه حتی اگه کمکی هم بهمون نکنه، باعث میشه تو مسیر پر فراز و نشیب زندگی، بیشتر به توانایی های خودمون باور داشته باشیم.

چه چیزی باید بعد از خوندن این متن یادتون بمونه؟

اینکه سعی کنید به جای فکر کردن به نتیجه کار و رسیدن به پیروزیت و پیشرفت (خروجی)، فرآیند رسیدن به این خروجی رو هم حس کنید و ازش لذت ببرید! اینطوری حتی اگه به اون هدف هم نرسید، از زمان ارزشمند زندگی تون برای تجربه لحظات خوب استفاده کردید (البته قبول دارم که برخی وقتا این دیدگاه جواب نمیده)

این مطلب با نظرات شما کامل میشه

راستش قبول کردن این موضوع هنوز هم برای من یه چالشه. هنوز هم نمیدونم چقدر پیشرفت تو زندگی من تاثیر داشته و چقدر حالم رو خوب نموده. برای همین دوست دارم که شما که خواننده این مطلب بودید نظرتون رو در خصوص موضوع این پست بهم بگین و من رو از این چرخه معیوب نجات بدین.

چقدر حس کافی بودن می کنید؟ فکر می کنید پیشرفت های بزرگ و بهتر چه قدر در تقویت این حس تاثیر گذار هستند؟

منبع: برگرفته از یادداشت آرش نقدی در شبکه اجتماعی ویرگول

پ