مسجد کبود، مسجدی پارسی در قلب ارمنستان باشکوه - باتسک

با تور ارمنستان از کشور زیبای همسایه دیدن کنید.

معرفی

در زمان حکومت نادرشاه افشار و در قرن 18 میلادی، به دستور حسین علی خان، حاکم این منطقه مسجد کبود ایروان ساخته شد. ساخت این بنا از سال 1760 میلادی آغاز شد و تا سال 1768 میلادی به طول انجامید. در معماری مسجد کبود ایروان از تزئینات و المان های خاصی استفاده نشده و کاملا معماری ساده ای دارد. امروزه این بنا، تنها مسجدی است که از زمان های گذشته در ایروان به یادگار ماند. این مسجد به نام های مسجد گک جامی، مسجد پارسی و مسجد آبی آسمانی نیز شناخته می گردد. دلیل نام کبود برای این بنا، رنگ آبی است که به صورت غالب در ورودی و کاشی ها وجود دارد.

تاریخچه مسجد کبود

در تاریخچه مسجد کبود ایروان چنین نقل شده که بعد از روی کار آمدن صفویان در این منطقه، مذهب شیعه به عنوان مذهب رسمی شناخته شد و این مسجد نیز جز مساجد ایرانی 12 امامی نهاده شد. از سال 1828 میلادی که جنگ بین روس ها و ایرانی ها صورت گرفت، ارمنستان به تسخیر روس ها در آمد و پس از عهدنامه ترکمانچایی، رود ارس مرز بین ایران و ارمنستان در نظر گرفته شد. از آن موقع به بعد، مسجد کبود ایروان به عنوان 8 مسجد فعال در این منطقه شناخته شد. در زمان حکومت شوروی و در سال 1931 میلادی، مسجد کبود به عنوان یک موزه کاربرد داشت، اما با این حال دچار خرابی های بسیاری شد. بعد از آنکه شوروی ها از این منطقه بیرون رفتند، ایرانی ها برای بازسازی مسجد کوشش های بسیاری کردند تا آنکه در سال 1999 میلادی بازسازی آن به انتها رسید. با وجود بازسازی ها و مرمت ها، بسیاری از افراد منتقد این کارها بودند و باور داشتند اصالت این بنا از دست رفته است. با این حال فعالیت های مذهبی دوباره بعد از بازسازی به این مسجد بازگشتند. مسئولین این شهر و کشور می خواهند که این بنا کمتر از نظر مذهبی مورد توجه قرار گیرد و بیشتر فعالیت های فرهنگ هنری داشته باشد. در حال حاضر، در این مسجد قوانین بسیاری وجود دارند و در طول هفته نیز نمایشگاه عکس های تاریخی از شهر ایروان برپا می شوند.

معماری مسجد کبود

مسجد کبود در زمینی به مساحت 21300 متر مربع ساخته شده و دارای قسمت های مختلفی مانند صحن اصلی یا سالن های ملاقات، مدرسه علمیه و محوطه است. گنبد و سردر این بنا با کاشی های آبی بسیار زیبایی پوشیده شده و نمای بیرونیش شبیه به معماری پارسی است، اما با این وجود نمی توان آن را با مسجدی مانند مسجد تبریز مقایسه کرد. سادگی این مسجد در فضای داخلی نیز دیده می گردد، به طور مثال محراب فرو رفته در دیوار و منبر آن به شکل ساده ای ساخته شده اند. در فضای داخلی مسجد از هیچ گونه کاشی و نقش و نگاری استفاده نشده و به طور کلی معماری آن مینیمالیست و در نوع خود بسیار جذاب است. اگر عکس های این بنا را مشاهده کنید، متوجه می شوید که مسجد کبود در میان انبوهی از آپارتمان ها محصور شده و از دید مردم پنهان شده است. دلیل چنین اتفاقی این بود که در دوران شوروی برای بازسازی و مدرن کردن شهر ایروان طرح های بسیاری اجرا شدند. اطراف مسجد نیز در این طرح قرار داشت و آپارتمان های بسیاری در اینجا ساخته و در کنار آن ها از مسجد حفاظت شد.