کاروانسرای زین الدین، اقامتگاهی 400 ساله در دل کویر یزد - باتسک

کاروانسرای زین الدین یکی از کاروانسراهای زیبایی است که در دل کویرهای استان یزد در شهرستان مهریز واقع شده است. این کاروانسرا در 60 کیلومتری جاده یزد-کرمان نیز واقع شده است و به عنوان یکی از بناهای بی نظیری که از دوره صفویه در این شهر به جای مانده این روزها به عنوان جاذبه جهانگردی مورد استفاده قرار گرفته است و از عملیات مربوط به بازسازی و بازسازی آن بین سال های 1380 تا 1382 به طول انجامید. این کاوانسرا در قرن 10 هجری قمری نیز ساخته شده و از آن برای اقامتگاه های بومی استفاده می نمایند. کاروانسرای زین الدین به شیوه ای کاملا متفاوت و به سبک و سیاق سنتی خود درآمده و قابلیت پذیرش یکصد میهمان و جهانگرد را دارد.

تماشای غروب آفتاب در پشت بام این کاروانسرا، تغییر رنگ کوه ها به آبی و تاریک شدن نم نم هوا وسیع کویر را در شب به شما نشان می دهند و تجربه ای بی نظیر را از سفر به یزد برایتان به ارمغان می آورد. این کاروانسرا از نظر معماری دارای اهمیت خاصی است و نمونه دیگری از آن به جز کاروانسرای بین کاشان و نطنز که ویران شده، وجود ندارد.

مختصری از تاریخ کاروانسرای زین الدین

این بنا در دوره صفوی ساخته شده و شاه عباس صفوی در آن دوره حدود 999 کاروانسرا در ایران بنا نهاد و زین الدین یکی از زیباترین ها آن ها به شمار می رود. در بسیاری از کتب تاریخی آمده است که کاروانسرای زین الدین در یزد به مناسبت ملاقات شاه عباس با زین الدین گنجعلی خان، حاکم استان کرمان در قرن 10 قمری ساخته شد. معمار کاروانسرای زین الدین در مهریز شخصی به نام محمد سلطان یزدی نیز بود؛ وی یکی از برترین معماران آن دوره بود و طراح و معمار مجموعه بی نظیر گنجعلی خان کرمان نیز همین فرد بوده است. نکته جالب توجه و متمایز نماینده کاروانسرای زین الدین از دیگر کاروانسراها، پلان دایره ای آن است. مسلمانان در ساخت بناهای خود از اعداد مقدس استفاده می نمایند که در این بنا هم می توانید اعدادی نظیر 5 برج و 12 صفه این کاروانسرا را در ساخت آن مشاهده کنید.

کاروانسرای زین الدین از شاهکارهای معماری دوره صفویه و تنها بنای مدور ایرانی در راستا جاده ابریشم (در بخش مرکزی مهریز و در فاصله 50 کیلومتری شهر یزد) واقع شده است.

یکی از کاربردهای کاروانسرای زین الدین در مهریز در قرن دهم قمری محلی بوده جهت استقرار تفنگچیان و مستحفظان بوده است. امروزه هم تمامی مکان هایی که برای این منظور ساخته شده بوده نیز به همان شکل نگهداری شده به طوری که از آن به عنوان به عنوان هتل برای اقامت جهانگردان نیز بهره می برند.

معماری کاروانسرای زین الدین

کاروانسرای زین الدین در یزد، دارای نقشه دایره ای و پنج پلان نیم دایره (برج) چسبیده به دیوار هشتی است. صحنی دوازده ضلعی دارد که در اطراف آن رواق های سکو داری واقع شده است. کاروانسرای زین الدین را با آجر بنا نموده اند. در بخش شمالی رباط اتاق هایی که شاه نشین عمارت بوده واقع شده است که در حال حاضر بخشی از آن سالن غذاخوری و بخش دیگر با فرش های دست بافت و پشتی های زیبا برای نشستن و استراحت طراحی شده است.

در دو طرف کاروانسرا پله هایی وجود دارد که به پشت بام کاروانسرا راه دارد و می توان برای تماشای آسمان فوق العاده زیبای کویر به وسیله این پله ها به پشت بام رفت.

اقامت در کاروانسرای زین الدین در یزد

اگر خواستید در دل کویرهای یزد اقامت داشته باشید و مهمان ستاره های این منطقه باشید می توانید کاروانسرای زین الدین را برای خود انتخاب کنید و بدانید که هزینه اقامت در آن به نسبت دیگر هتل های این شهر بسیار پایین است. بدون شک گذراندن حداقل یک شب در این مجموعه بسیار مجذوب کننده و خاطره انگیز است.

دسترسی به کاروانسرا

به منظور دسترسی به کاروانسرای زین الدین در یزد باید به 62 کیلومتری جنوب یزد و 40 کیلومتری شهرستان مهریز بروید.

آدرس: یزد، مهریز

جاذبه نزدیک کاروانسرای زین الدین

• قلعه سر یزد

یکی از ارزشمندترین و قدیمی ترین جاذبه های استان یزد به نام قلعه سریزد در نزدیکی از کاروانسرای زین الدین واقع شده است. قلعه سریزد بسیار بزرگ و کاه گلی است که دور تا دور آن جهت حفاظت از جان و مال افراد خندق هایی وجود دارد. سر یزد تنها بنای تاریخی سه طبقه در استان یزد است که هنوز هم سالم و پا بر جا است. این قلعه طوری ساخته شده که هر طبقه آن دارای یک ورودی باریک و مخفی است که تقریبا ورود به آن را غیرممکن می سازد. قدمت ساخت بخش های داخلی این قلعه به 1800 سال پیش باز می شود. قسمت بیرونی قلعه سر یزد در دوره صفویان ساخته شده است. کل این قلعه با یک خندق به عمق 5 متر و حفاظ چوبی احاطه شده است. درون قلعه سر یزد، دالان های بسیار باریکی وجود دارد که تنها یک نفر قادر به عبور آن ها است.